Reel efektif döviz kuru endeksi, Kasım 2024’te TÜFE bazında 2,19 puan artarak 67,03’e yükseldi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayımlanan süreksiz bilgilere nazaran, 2003=100 bazlı gerçek efektif döviz kuru endeksi, TÜFE bazında geçen ay bir evvelki aya kıyasla 2,19 puan artışla 67,03 oldu. Endeks, Ekim 2024’te 64,84 seviyesindeydi.
Bu devirde Yİ-ÜFE bazında gerçek efektif döviz kuru endeksi, 1,92 puan artışla 94,50’den 96,42’ye çıktı.
Türk Lirası’nın kıymeti, geçen yılın birebir ayına nazaran TÜFE bazında 11,55 puan, Yİ-ÜFE bazında da 8,66 puan arttı.
Böylece, TÜFE’ye nazaran Türk Lirası’nın gerçek pahası Şubat 2021’den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.
DÖVİZ BASKISI!
Bir para ünitesinin öbür para üniteleri karşısında çok kıymetlenmesi ile ticaret istikrarında bozulmalar meydana gelmektedir.
Değerli para ünitesi ile ihracat yapmakta zahmet çekilirken ithalatta ise uygun fiyatla eser temini yapılıp cari istikrarda bozulma meydana gelebilmektedir.
Bu süreçlerin sonunda ise yabancı para üniteleri karşısında kıymet kayıpları sürat kazanmaktadır. Paha kaybı karşısında piyasa müdahaleleri ile oluşturulmaya çalışılan yapay istikrar ise develüasyona sebep olabilmektedir.
REEL EFEKTİF KUR
Bir ülkenin para pahasının, başka dövizlerin bedeline nazaran yüksek olup olmadığını anlamak için kullanılacak en güzel yöntem gerçek efektif kur endeksleri olarak öne çıkmaktadır.
Reel Efektif Döviz Kuru (REK), bir ülkeye ilişkin paranın gerçek seviyesinin göstergesi olarak hesaplanmaktadır. Gerçek hesabın nedeni, o ülkenin dış ticaretinde kıymetli hisseye sahip ülkelerin para ünitelerinden oluşan sepete nazaran hesaplanan “nominal efektif döviz kuru” (NEK) ülkeler ortası rölatif fiyat farklarını yansıtamamasıdır.
Nominal efektif döviz kurundaki bağıntılı fiyat etkilerinin arındırılmasıyla oluşturulan ortalamaya “reel efektif döviz kuru” ismi verilmektedir.
