Suriye’de Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalifler, Suriye hükümetine karşı son yılların en büyük saldırısını başlattı. Ülkenin en büyük ikinci kenti olan ve muhalifler açısından kıymete sahip Halep kentinin ele geçirilmesinin akabinde Hama’da, HTŞ önderliğindeki güçler ile Şam idaresi ortasında çatışmalar sürüyor.
Son yaşananlara ait Cumhuriyet TV yayınında konuşan Siyaset Bilimci Doç. Dr. Behlül Özkan, gelişmelerin bölgedeki aktörler açısından yeni bir dengelenmeye işaret ettiğini belirtti.
Suriye’deki harita değişiminin “radikal” olduğunu belirten Özkan, Fabrice Balanche isimli Fransız akademisyenin oluşturduğu harita üzerinden gelişmeleri yorumladı.
TÜRKİYE’NİN STRATEJİSİ HANGİ İSTİKAMETTE?
Türkiye’deki kimi islamcı kesitler ve batıdaki birtakım analistler tarafından sürecin mimarının Türkiye olarak tanımlandığını aktaran Özkan, bunun “çok tehlikeli bir söylem” olduğunu belirtti.
“Suriye Ulusal Ordusu” tarifinin Suriye’deki tüm muhalif kesitleri kapsamadığını söyleyen Özkan, “2011’de başlayan Suriye iç savaşının taraflarından biri Türkiye. Türkiye, ABD, Katar, Suudi Arabistan ile birlikte Esad muhaliflerini silahlandırdı ve eğitim verdi. Suriye’deki iktidarın yüzde 10’luk arap alevisi bölüme dayanması Esad’ın hemencecik devrilebileceği yanılgısını yarattı lakin o denli olmadı. ABD, Suudi Arabistan bu işin içinden çekildi. Türkiye’nin hesaplarının dışında bir de Fırat’ın doğusunda PYD terörü doğdu. 2016’dan sonra Türkiye, ABD’nin PYD’yi desteklemeye başlamasıyla bir manada taraf değiştirerek Astana sürecini başlattı. Türkiye artık yine taraf değiştirmiş görünüyor” dedi.
(Siyaset Bilimci Doç. Dr. Behlül Özkan)
“HEDEF İRAN-LÜBNAN SINIRINI KESMEK”
“Bu harita İsrail-İran rekabetini açıklıyor” diyen Özkan, “Halep’in HTŞ’nin eline geçmesi yalnızca Suriye’nin mahallî dinamikleriyle açıklanamaz. Bölgesel ve global güçler ortasında yeni pazarlık ya da çatışmalar olabilir. İsrail Gazze’de istediğini almış üzere gözüküyor. Hizbullah’ın da komuta kademesini büyük ölçüde yok ettiler lakin alanda istediklerini alamayacaklar üzere gözüküyor. Bu haritada göründüğü üzere Irak, İran ve Suriye üzerinden Lübnan’a giden bir ikmal çizgisi var. Buradan Hizbullah’a önemli manada mühimmat gidiyor” diye konuştu.
“TÜRKİYE YALNIZ DEĞİL”
Geçtiğimiz ay ABD Başkanı seçilen Trump’ın daha evvel Suriye’den çıkma sinyalleri verdiğini anımsatan Özkan, “Trump koltuğa oturmadan evvel Türkiye, İsrail ile birlikte, tahminen ABD’li karar alıcıların da bilgisi dahilinde bu ikmal çizgisini kesebilmek için operasyon başlatmış olabilir. Yalnızca HTŞ güneye ilerlemiyor, ABD’nin elinde tuttuğu bölgeden de PYD’nin ilerlediği hatta Amerika’dan hava dayanağı aldığına yönelik haberler var. Kuzeyden HTŞ Hama’ya iniyor, PYD Irak sonunu kapatacak formda ilerliyor. Bunu Türkiye’nin tek başına yapması mümkün değil” sözlerini kullandı.
