29 Ekim Kadınları Derneği Genel Başkanı Şenal Sarıhan, Türkiye’de bayanların, siyasi haklarını elde etmelerinin 90. yılı olması nedeniyle açıklama yaptı. Bugün anayasal bir mani olmamasına rağmen, bayanların siyasette eşit olarak kelam ve yetkiye sahip olmadıklarını vurgulayan Sarıhan, “1935 seçimlerinde parlamentoda yüzde 4.6 olan bayan oranı bugün hala yüzde 30’lara dahi çıkamıyor.
Kadınlar, kotalarla değil, yüzde 50 eşit temsille var olmak istedikleri parlamento ve lokal meclislerde hala azınlıktalar. 2023 seçimlerinde TBMM’de yer alan 600 vekilin sırf 121’i bayan. Eşitlikçi olduğunu sav eden partiler dahi, listelerde bayanları seçilebilecek sıralara yerleştirmiyorlar. Tıpkı anlayış, mahallî idarelere ve devlet idaresine de motamot yansıyor. Bu durum, ataerkil bakış açısının bir sonucu olarak toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin hala sürmekte olduğunun bir ispatıdır.
Kadın kuruluşlarının ve genelde bayanların eşitlik çabası, topyekün bir dayanaktan yoksun bulunuyor. Eşitlik, parti organlarında da sağlanamıyor. Partilerde idare vazifelerini erkekler dolduruyor. Kelamda eşitliğin sağlandığı şartlarda bayanlara, ‘kadın işi’ olarak görülen misyonlar veriliyor” dedi.
‘YASA ÜZERINDE HAK, YETMIYOR’
Sarıhan şöyle devam etti: “Parti idareleri, bayanları siyasi özne olarak görmedikçe, karar organlarında eşit temsili sağlamadıkça, kota anlayışını terk edip, fermuar sistemi ile her iki cinse eşit seçilme hakkı tanımadıkça sorunun tahlili imkanlı görünmüyor. Dünyada yapılan işlerin yüzde 70’ini yapmalarına rağmen refahtan, lakin yüzde 1 oranında yaralanabilen, siyasette yüzde 10’un altında temsil edilen bayana yasa üzerinde hak vermek yetmiyor. Bütüncül siyasetlerle, olumlu ayırımcılık yaparak, fırsat öncelikleri sağlayarak özel tedbirlerle temsilde adaleti sağlamak gerekiyor.”
‘MÜCADELE KAZANDIRACAK’
Eşitliği sağlayacak temel gücün bayanlar olduğunu söyleyen Sarıhan, “Sorunun sahipleri olarak, hak ihlali ile karşılaştığımız her yerde ve durumda yüksek sesle ‘Hayır’ demeye devam edeceğiz. Uğraşın kazandıracağını biliyoruz. 1923’te Nezihe Muhittin, Latife Bekir, Sabiha Zekeriya Sertel’in başkanlığında kurulan Bayanlar Halk Fırkası’ndan bu yana çok yol aldık. Halide Edipler’den aldığımız güçle dayanışarak, yılmadan kazanacağımıza inanıyoruz” değerlendirmelerinde bulundu.
