Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde ‘Hukuki ve Beşeri Taraflarıyla Bayan Cinayetleri’ sempozyumu gerçekleştirildi. Burada konuşan Kamu Hukuku, Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Kolu’ndan Dr. Öğretim Üyesi Bilgehan Savaşçı Pak, cinsel şiddetin bayan cinayetlerindeki rolünü ve bu irtibatın yargı süreçlerinde nasıl ele alındığını kıymetlendirdi.
Kadına yönelik şiddetin tarih boyunca değişen biçimlerde ortaya çıktığını belirten Pak, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ve ataerkil yapının bu sorunu derinleştirdiğini söyledi.
Cinsel şiddetin, bayan cinayetlerinde sıklıkla tetikleyici bir öge ya da cürmün yükünü artıran bir etken olarak öne çıktığını tabir eden Pak, birtakım davalarda failin mağdura cinsel şiddet uygulaması sonrası cinayeti işlediğini örneklerle açıkladı ve İsimli Tıp raporlarının bu ilişkiyi ortaya koymada kritik rol oynadığını belirtti.
‘MEDYA SORUMLU BİR LİSAN KULLANMALI’
Medyada bayan cinayetlerinin ele alınış biçiminin toplumsal algıyı etkilediğini vurgulayan Dr. Öğretim Üyesi Temiz, cinayetlerin ‘aşk cinayeti’, ‘kıskançlık krizi’ üzere tabirlerle sunulmasının faillerin motivasyonlarını romantize ettiğini ve şiddeti normalleştirdiğini belirtti. Pak, ayrıyeten mağdurların özel hayatlarına yönelik suçlayıcı tabirlerin empatiyi zayıflatarak toplumsal ön yargıları güçlendirdiğini söyledi. Cinsel şiddetin bayan cinayetlerindeki yükünü anlamanın, cürümlerin önlenmesi ve faal isimli düzeneklerin geliştirilmesi açısından kritik olduğunu belirten Pak, İsimli Tıp bulgularının titizlikle değerlendirilmesinin değerine dikkat çekti, yargı süreçlerinde cinsel şiddetin hatayla kontağının açık bir biçimde ele alınması gerektiğini vurguladı. Pak ayrıyeten medyanın sorumlu bir lisan kullanarak farkındalık yaratabileceğini ve tüzel süreçlere olumlu katkı sağlayabileceğini söyledi.
CİNSEL ŞİDDET İLE BAYAN CİNAYETLERİ ORTASINDAKİ İLİŞKİ
Cinsel şiddet ve bayan cinayetleri ortasındaki irtibatın hem ferdi hem de yapısal bir sorun olduğunun altını çizen Pak, daha faal isimli ve toplumsal düzeneklerin geliştirilmesinin bayanların hayat hakkını müdafaa çabasında vazgeçilmez olduğunu kaydetti. Pak, şunları söyledi:
“Cinsel şiddet, bayan cinayetlerinde ya bir öncül ya da cürmün vahametini artıran bir öge olarak sıkça karşımıza çıkıyor. Bayan cinayetlerinde cinsel şiddetin tetikleyici bir öge olarak karşımıza çıktığı hadiselerden biri de faili çalıştığı restoranda bir gün evvel işe başlayan mağduru cinsel münasebet teklifini reddettiği gerekçesiyle öldürmesi ve cesedini betona gömmesidir. Bu çeşit olaylar, cinsel şiddetin, cinayeti tetikleyen yahut ağırlaştıran bir öge olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini göstermektedir. Misal formda, Ayşegül Aydın olayı da cinsel şiddetin bayan cinayetlerindeki rolünü göz gerisi edilemez bir formda ortaya koymaktadır. Şimdi 16 yaşında olan Ayşegül, saldırgan tarafından cinsel şiddete uğradıktan sonra başına taşla vurularak ağır yaralanmış ve 132 gün süren bir ömür çabasının akabinde hayatını kaybetmiştir. Bu olay, bayanların cinsel şiddetle başlayan bir tehdit döngüsünün sonunda hayatlarını kaybettiklerini dramatik bir formda ortaya koymaktadır. Lakin bu irtibatın yargılama süreçlerinde ne ölçüde dikkate alındığı, uygulamadaki meselelere işaret etmektedir.”
