Asgari fiyat ve en düşük emekli maaşı bahisleri, son periyotta kamuoyunun en çok merak ettiği başlıklar ortasında yer alıyor. Muhalefet partileri bu husustaki beklentilerini açıkça lisana getirirken, AKP yöneticileri ve milletvekilleri görüşlerini daha çok kapalı toplantılarda paylaşıyor.
Yarın, Taban Fiyat Tespit Kurulu birinci toplantısını gerçekleştirecek. Birinci toplantıda net bir sayı açıklanması beklenmiyor lakin verilecek artırım oranına dair ipuçlarının ortaya çıkacağı iddia ediliyor.
AKP’DE İKİ FARKLI GÖRÜŞ HÂKİM
Ekonomim’in haberine nazaran AKP içinde minimum fiyatla ilgili iki farklı yaklaşım öne çıkıyor. Parti yöneticileri daha çok iktisat idaresinin çizgisine uygun açıklamalar yaparken, milletvekilleri saha müşahedelerine dayalı değerlendirmelerle beklentilerini lisana getiriyor.
Parti idaresinden gelen görüşler, “Asgari fiyat artışı istikrarlı olmalı. Geçmişte yapılan yüksek artırım oranı dengesizliğe neden oldu ve bu dengeyi sağlamak zorlaştı. Beklentiyi yükselten açıklamalar, oran belirlenirken zorluk yaratır” biçiminde özetleniyor. Bu çerçevede, 2025 yılı taban fiyatının 22 bin TL ve üzerinde olabileceği tabir edilirken, AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın müdahalesiyle bu sayının 24 bin TL ve üzerine çıkabileceği argüman edildi.
MİLLETVEKİLLERİNİN TALEPLERİ
AKP’li milletvekilleri, minimum fiyatın yanı sıra en düşük emekli maaşı konusunda da yüksek bir beklentiye sahip. Milletvekilleri, “Emekli maaşları mahallî seçimlerde oy kaybettirdi. Vatandaş alanda reaksiyon gösteriyor. Geçim zorluğu yaşıyorlar ve bu hususta haklılar. Taban fiyatın, 2024 sonundaki enflasyon oranına paralel artırılmasını bekliyoruz. Bu oranın yüzde 44 olacağını öngörüyoruz. Şayet yüzde 44 artırım yapılırsa, taban fiyat 24 bin 432 TL olur. Bu sayının daha üst çıkması sürpriz olur” değerlendirmesini yapıyor.
PARTİ İÇİNDEKİ GENEL BEKLENTİ NE?
AKP içinde genel beklenti, minimum fiyatın 23 bin TL’nin altına düşmeyeceği, 25 bin TL’nin üzerine çıkmasının ise sürpriz olacağı tarafında şekilleniyor. Bu süreçte, en düşük emekli maaşının da 16 bin TL düzeyine çıkarılması gerektiği görüşü milletvekilleri tarafından sıkça lisana getiriliyor.
ÖNERİLEN SAYILAR YAŞAMA MALİYETİNİN ALTINDA
Türk-İş’in Kasım 2024 yoksulluk hududu raporu, taban fiyat tartışmalarına yeni bir boyut kazandırdı. Besin harcamasına ek olarak giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve öteki zarurî muhtaçlıkları kapsayan yoksulluk sonu ise 66 bin 976 TL olarak hesaplandı.
Rapora nazaran, bekâr bir çalışanın aylık yaşama maliyeti de 26 bin 712 TL’ye ulaştı. Mutfak enflasyonu ise aylık yüzde 0,64, on iki aylık yüzde 46,60, yıllık ortalama yüzde 67,20 olarak hesaplandı. Bu bilgiler, taban fiyatın belirlenmesinde kıymetli bir destek olarak değerlendirilirken AKP’li milletvekillerinin önerdiği taban fiyat fiyatlarının aylık yaşama maliyetinin altında olması dikkat çekti.
