İstanbul Ticaret Odası (İTO), kasım ayında perakende fiyatı en fazla artan ve azalan eserler ile değişim oranlarını açıkladı. İTO bilgilerine nazaran, kasım ayında İstanbul’da en büyük fiyat artışı patlıcan üzerinde gerçekleşti. Patlıcanın perakende fiyatı, bir evvelki aya nazaran yüzde 48,95 oranında yükseldi. Bu bilgiyle birlikte kasım ayının en fazla zamlanan eseri patlıcan oldu. Kasım ayında İstanbul’daki fiyat değişimleri, besin bölümünde de bariz bir halde hissedildi. Patlıcanın fiyatındaki artış, meyve ve zerzevat fiyatlarındaki genel artışı da gözler önüne serdi.
142 ESERİN FİYATI ARTTI
İstanbul’daki perakende fiyatlarındaki değişimlerin kapsamlı bir halde incelendiği İTO raporuna nazaran, kasım ayında toplamda 242 eserden 142’sinin fiyatı arttı. 15 eserin fiyatı ise düştü, 85 eserin fiyatında ise rastgele bir değişiklik olmadı. Bu, İstanbul’daki tüketici harcamalarının büyük kısmının etkilendiğini gösteriyor.
Fiyatı en fazla artan öteki eserler ortasında, besin harcamaları içinde yer alan domates de dikkat çekiyor. Domatesin fiyatı yüzde 46,44 oranında bir artış gösterdi. Giysi harcamalarında da önemli bir artış gözlemlendi. Bayan giysisinde yer alan mantolar yüzde 33,72, erkek giysisinde yer alan paltolar ise yüzde 26,47 oranında zamlandı. Besin harcamaları ortasında kabak da dikkat çekerken, fiyatı yüzde 27,81 oranında arttı. Üzüm fiyatlarında ise bir artış kelam konusu oldu ve yaş üzüm fiyatları yüzde 23,52 oranında yükseldi.
LİMON FİYATLARI DÜŞTÜ
Bazı eserlerin fiyatları düşüş gösterdi. Besin harcamaları kategorisinde yer alan limon, yüzde 17,78 oranında bir gerileme ile fiyatı en fazla azalan eser oldu. Fiyatı azalan öteki eserler ortasında ise muz, ayva ve şehirlerarası otobüs biletleri yer alıyor. Şehirlerarası otobüs bileti fiyatlarında yüzde 10,58, kültür, eğitim ve cümbüş harcamalarındaki maç giriş biletlerinde ise yüzde 7,79 oranında azalma kaydedildi. Ayrıyeten otel konaklama fiyatları de yüzde 2,41 oranında düştü.
İstanbul’da yaşanan bu fiyat artışları ve azalmalar, kasım ayı enflasyonunun yüksek olacağına işaret ediyor. İstanbul’daki perakende fiyatları üzerinden yapılan hesaplamalar, Türkiye genelindeki enflasyon oranlarıyla paralel olarak hareket ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Aralık’ta açıklanacak kasım ayı enflasyon bilgileri, ekonomistlerin beklentilerine nazaran yüzde 1,98 civarında olacak. Ekonomistler, bir evvelki ayın yıllık enflasyon oranının yüzde 46,71 düzeyine gerilemesini öngörüyor.
Ekonomistler, kasım ayında yaşanan fiyat artışlarının, 2024 yılı sonuna kadar enflasyon oranlarını etkileyebileceğini belirtiyor. TÜİK datalarının akabinde, ekonomistler için 2024 yılı sonu enflasyon kestirimi yüzde 45,07 olarak şekillenmiş durumda. Bu beklentiler, tüketici harcamaları ve ömür maliyetindeki artışları gözler önüne seriyor.
FİYAT ARTIŞLARI BÜTÇELERİ ZORLUYOR
İstanbul’daki fiyat artışları, bilhassa besin fiyatları ve giysi bölümünde, tüketicilerin bütçelerini zorlamaya devam ediyor. Bilhassa besin kesimindeki yüksek fiyat artışları, tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarını değiştiriyor. Bu durumu dengelemek gayesiyle, hükümetin önümüzdeki periyotta alacağı önlemler de büyük kıymet taşıyor. Tüketici Fiyat Endeksi, ekim ayında yüzde 2,88 oranında bir artış göstermişti ve bu artışın kasım ayında da devam etmesi bekleniyor.
Özellikle besin ve giysi dallarında fiyatların tırmanması, yıl sonuna yaklaşırken yurttaşlar için ekonomik zorluklar yaratabilir.
