Trump’ın, başkanlık vazifesini devraldığında Meksika ve Kanada’dan gelen tüm eserlere yüzde 25, Çin’den gelen eserlere ise ek yüzde 10 gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu.
Bu durumun dünya genelinde imalat endüstrini olumsuz etkileyebileceği ve baz metallere olan talebi azaltabileceği telaşı satış baskısının güç kazanmasına neden oldu.
Analistler, enflasyonla uğraş kapsamında merkez bankalarının uzun müddet siyaset faizlerini son yılların en yüksek düzeyinde tutmasının akabinde başlayan gevşeme sürecinin devam ettiğini kaydederek, Trump’ın siyasetlerinin kelam konusu çabayı sekteye uğratabileceği riskinin de yatırımcıları endişelendirdiğini tabir etti.
Buna rağmen, ABD’nin uygulayacağı muhtemel tarifeler karşısında şu ana kadar rastgele bir ülkenin olumsuz açıklamasının bulunmadığını vurgulayan analistler, yeni bir ticaret savaşı döngüsünün başlamama ihtimalinin piyasalardaki satış baskısını törpülediğini bildirdi.
GÜMÜŞ KASIMDA SON 14 AYIN EN MAKUS PERFORMANSINI SERGİLEDİ
Çin’in Hunan Eyaleti’nde, dünyanın en büyük altın yataklarından biri keşfedilirken, bu rezervin, altın fiyatları üzerinde uzun vadeli tesirleri olabileceği belirtiliyor.
Altının ons fiyatı, hafta başında İsrail ile Lübnan ortasındaki ateşkes haberleriyle bir arada bedel kaybederken, İsrail’in perşembe günü Güney Lübnan’da şüpheliler bulunduğunu bildirerek ateşkesin ihlal edildiğini açıklaması, inançlı liman olarak görülen altının fiyatını olumlu etkiledi.
Dolar endeksinin bu hafta kıymet kaybetmesi ve artan jeopolitik tansiyonlar, gümüşün ons fiyatının yükselmesine katkı sağlamasına karşın, gümüş Kasım ayında son 14 ayın en berbat performansını sergiledi.
Dünya Platin Yatırım Kurulu (WPIC), artan geri dönüşüm oranları ve talepteki yüzde 1’lik düşüşe karşın, maden arzının kısıtlı kalması nedeniyle global platin piyasasının 2025 yılında üst üste üçüncü kere açık vereceğini açıkladı.
Öte yandan, paladyum fiyatları, son haftalarda Rusya’ya yönelik muhtemel yaptırımların arzı etkileyeceği spekülasyonlarıyla kıymetli dalgalanmalar yaşadı.
Rus madencilik şirketi Nornickel ise hidrojen sentezi üzere yeni teknolojilerin, elektrikli araçların yükselişi nedeniyle azalan tüketime karşın Çin’in paladyum talebini sürdüreceğini iddia ederken, Çin’deki üniversiteler ve endüstriyel ortaklarla, paladyumun hidrojen üretimi ve su arıtımı üzere yeni kullanım alanları üzerine projeler yürütüyor.
Ons bazında altın geçen hafta yüzde 2,4 gümüş yüzde 1,9, platin yüzde 1,8, paladyum yüzde 3,1 paha kaybetti.
TRUMP’IN TARİFELERİ METAL FİYATLARINI DÜŞÜRDÜ
ABD’nin 47. başkanı seçilen Donald Trump’ın Kanada, Meksika ve Çin’den ithalata yönelik yüzde 25 ve yüzde 10’luk tarifeleri, bu ülkelerin üretim kesimlerini ve ekonomilerini etkileyebileceği kaygısıyla baz metallerin fiyatlarının düşmesine neden oldu.
Bir başka taraftan analistler, ABD ile artan ticaret tansiyonları nedeniyle Çin’in hurda bakır ithalatının kıymetli ölçüde azalmasını beklendiğini belirtirken, Trump’ın Çin ithalatına yönelik tarife ve vergilerinin, Çinli ithalatçıların ABD’den hurda bakır alımını durdurmasına neden olabileceğini bu durumun da Çin’in hurda bakır ithalatını azaltarak rafine bakır kullanımını artırabileceğini söyledi.
Öte yandan, Avustralya’nın en büyük şirketi BHP, demir cevheri talebindeki düşüşe karşılık olarak bakır üretimine yönelttiğini belirten analistler, Avustralya’daki büyük projeler de dahil olmak üzere global çapta değerli yatırımlar planladığını fakat Avustralya hükümetinin güç yatırımları ve işgücü siyasetlerinin, bu stratejiyi zorlaştırabileceğini belirtti.
Endonezya ise bakır, altın, kalay ve nikel üzere doğal kaynaklarının sürdürülebilirliğini sağlamak hedefiyle madencilerin çevresel düzenlemelere ve öbür kurallara ahengini gözden geçirmeyi planlarken bu incelemelerin üretim kotalarını etkileyebileceği ve nikel arzında değişikliklere yol açabileceği fiyatlar üzerinde tesirli oldu.
Baz metallerde tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar libre bazında alüminyumda yüzde 1,9 ve nikelde yüzde 1,1 azalırken, bakır yüzde 0,4 kurşun yüzde 2,8, çinko yüzde 3,2 arttı.
Brent petrol, hafta başında gelen İsrail ve Lübnan ortasındaki ateşkes haberinin akabinde yaşanan düşüşü, ateşkes ihlali suçlamalarının tesiriyle kısmen telafi etti.
Öte yandan, analistler OPEC+, üretim siyasetlerini görüşmek üzere planlanan toplantısını 1 Aralık’tan 5 Aralık’a ertelemesinin piyasalarda belirsizliğe yol açarak fiyatları arttırdığını kaydetti.
DOĞALGAZDA SON DURUM
Doğalgaz fiyatları ABD ve Avrupa’daki değişken hava şartları nedeniyle dalgalı seyretti.
Asya ülkelerinde ise sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) talebi, kış mevsiminin yaklaşmasıyla artış gösterirken, bilhassa Çin ve Japonya’nın LNG ithalatındaki artış, global LNG fiyatlarını da üst taraflı baskı yapıyor.
Bu gelişmelerle birlikte Brent petrolün varil fiyatı haftayı yüzde 3,1 düşerken, New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğalgazın İngiliz termal ünitesi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 0,1 azalışla tamamladı.
BUĞDAYDA SATIŞ BASKISI AZALDI
Analistler Avrupa piyasalarında süreç gören Euronext buğday kontratlarında, yatırımcıların Avrupa’daki makus hava şartları ve artan global talep meçhullüğü nedeniyle kısa durumlarını azalttığını, fakat kısa konumların hala yüksek olmasının, piyasa oynaklığının süreceğini işaret ettiğini belirtti.
Öte yandan, Tunus, 100 bin ton ve Cezayir 150 bin ton buğday alımı yaptı. Bu alımlar, Aralık ve Ocak aylarında teslim edilecek ve mahallî üretimdeki düşüşü telafi etmek için kullanılacak. Bu alımların lokal stokları artırarak fiyat dalgalanmalarına karşı müdafaa sağlaması bekleniyor.
Avrupa Birliği, 24 Kasım haftasında 91 bin 201 ton soya fasulyesi ithal ederek geçen yılın üzerine ithalat gerçekleştirdi.
Geçtiğimiz hafta başı ABD Tarım Bakanlığı (USDA), Meksika’nın 2024 ve 2025 yılı için 364 bin 792 metrik ton ve 2025 ve 2026 yılı için 89 bin 298 metrik ton olmak üzere toplam 454 bin 90 metrik ton mısır satın aldığını açıkladı.
Geçen hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 2,7 mısır yüzde 0,5 azalırken, soya fasulyesinde yüzde 0,7 ve pirinçte yüzde 0,5 arttı.
KAHVE 47 YILIN EN YÜKSEK DÜZEYİNE ULAŞTI
Kahve fiyatlarında, Brezilya’daki olumsuz hava şartları, Vietnam’daki düşük üretim ve üç yıllık arz açığı fiyatları üst taşırken, Avrupalı alıcılar yeni Avrupa birliği (AB) ormansızlaştırma maddelerine ahenk sağlamak için çekirdekleri vaktinden erken satın alıyor.
Bazı Brezilyalı çiftçilerin bu yılın mahsulünü teslim etmeyi ertelemeleri, arz sıkışıklığına ve alıcıların finansal kayıplarına neden oldu.
Öte yandan, Hindistan’ın 2024 ve 2025 yılı için şeker fabrikalarının etanol üretim kısıtlamalarını kaldırması şeker fiyatlarını baskı altında bırakırken bu durumun Hindistan’ın şeker ihracat kısıtlamalarını uzatabileceği manasına geliyor.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’de ise libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 1,3 azalırken, pamukta yüzde 1,4 yükseldi. Kahve ise geçen hafta yüzde 6 paha kazanarak 47 yılın tepesine ulaştı. Kakaonun ton başına fiyatı haftayı yüzde 3,38 artışla tamamladı.
