“Senaryolarım genelde düş kırıklığı, hüsran, dert anlarımda doğuyor. Babam öldükten sonra bana üç hangar dolusu kıymetsiz eşya, ıvır zıvır bıraktı. Bunları seçerken, ayırırken, hayır kurumlarına verirken çok zorlandım. Bu problem yerini hayranlığa bıraktı. Neden beşerler meskenlerini gereksiz şeylerle doldururlar, saplantılı stokçu nasıl olunur sorularıyla birlikte babam filmimim odağı oluverdi” diyen animasyoncu Adam Elliot, birinci kısa metrajı Harvie Krumpet’le (2004) Oscar, birinci uzun metrajı Mary ve Max (2009) ve Ernie Biscuit’le (2015) Annecy Milletlerarası Animasyon Festivali’nde en âlâ sinema mükafatını aldı. Boyutlu, hacimli animasyon Elliot’a nazaran elle tutulan, elle yaratılan gerçek bir sanat, dijital kameralarla klâsik tekniklerin kullanıldığı “stop motion” tekniği vakitsiz bir sanat formu.
KAFESTEN KURTULUŞ
Bir Salyangozun Anıları’nın ana kahramanı Grace dışlanmış, marjinal bir kimliktir. Seksenlik arkadaşı Pinky’den sonra tek başına kalan Grace, bahçeye salıverdiği salyangozu Sylvia’ya mutsuz yaşamöyküsünü anlatmaya başlar. Genç kızın annesi onu ve ikizi Gilbert’ı doğururken ölmüş, Fransız sokak sanatkarı babası alkolik, akabinde felç olmuştur. Okulda yırtık dudağından dolayı zorbalığa uğrayan, annesinin beğenilen müellifi Sylvia Plath’ın ismini salyangozuna veren, evsizleri seven, annelerinin mücevher kutusuyla neşelenen Grace’le Gilbert’ın ömrü babalarının vefatıyla altüst olur. Farklı hami ailelere verilirler. Canberra’da seksenlik, güç dolu, optimist Pinky genç kızın birinci gerçek arkadaşı olur. Her yeri görmüş, her şeyi yaşamış, Fidel Castro ile masa tenisi oynayıp, Küba purosu içmiş, mizah anlayışı yüksek Pinky Grace’i yaşama bağlar. “Hayat fakat geriye gerçek anlaşılabilir lakin ileriye gerçek yaşamalıyız” diyen Pinky sayesinde Grace, kendini kapattığı kafesinden kurtulmayı başarır.
TRAJİKOMİK YAZGILAR
Melankoli, kara mizah dolu animasyonunda Adam Elliot trajik yazgılara, marjinallere, ayrıksı, farklı karakterlere özel bir ilgi duyar. Direktör annesinin ördüğü salyangoz antenli şapkasıyla Grace’in travmasını, yalnızlığını, çaresizliğini, sevgi yoksunluğunu, karamsarlığını özgün anlatımıyla betimler; hastalık, mevt, matem, bitkinlik, yalnızlığın yıkımları, dinlerin ve insanların ikiyüzlülüğüne, cinsel bağımlılıklara değinir. Elliot’ın anti kahramanları daima yalnız, uyumsuzdurlar. Kurallara uymayan, toplumun bedellerine aldırmayan memnun, sevinçli Pinky Grace’in kabuğundan çıkmasına yardımcı olur. Karakterlerine sevgiyle, merhametle yaklaşan sinemacı onları harekete geçirir, aydınlığa, ışığa hakikat yönlendirir. Tabiatçı, ele avuca sığmayan Pinky sinemanın anlatımına tazelik, bolluk katar. Görsellik ve içerik açısından çok etkileyici olan sinemada imal dizaynları, kilden yapılmış karakterler, aksesuvarlar çok başarılıdır. Geri geri gidemeyen salyangozların başrolde olduğu sinemanın bildirisi varoluşumuzu derinden etkileyen endişeler, travmalar, kayıplar üst üste gelse de daima ileriye hakikat gitmeli, hareket etmeliyizdir. En makûs kafesler kendimizin inşa ettikleridir.
