Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) kapsamında sistem ekipmanının temin ve ihale süreci ile ilgili açıklamalarda bulundu. Açıklamada, UTTS kapsamındaki hiçbir yazılım süreci, data depolama hizmeti yahut donanım temininin İsrailli yahut Kanadalı bir şirket tarafından yapılmadığı belirtilerek savların gerçeği yansıtmadığı vurgulandı.
Açıklamada şu tabirlere yer verildi: “Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) projesi hakkında Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Genel Müdürlüğümüz tarafından daha evvel tekraren duyuru ve bilgilendirmeler yapılmış olmasına karşın, birtakım çevrelerce ısrarla temelsiz tezlerin gündeme getirilmeye devam edildiği görülmektedir. Kamuoyunun yanlışsız biçimde bilgilendirilmesi ismine, aşağıdaki açıklamaların yapılması zorunlu olmuştur:
Öncelikle şu hususu belirtmek gerekir ki, Genel Müdürlüğümüz kayıt dışı iktisat ile uğraş kapsamında farklı sanayilerde dünyadaki en büyük eser izleme projelerini muvaffakiyet ile uygulamaya alan, yüksek teknoloji eseri olan bu sistemlerle ülkemiz kamu gelirlerine kıymetli katkılar sağlayan esaslı bir kuruluştur. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü, pek çok ülkede ticari işleyişi bozan ve ekonomik gelişmeleri olumsuz etkileyen meselelerin başında gelen kayıt dışı faaliyetler ile çaba alanında rekabetçi eser izleme tahlilleri geliştirmektedir. Kamu kurumları tarafından gereksinim duyulan eser izleme sistemleri, kelam konusu eserlerin tedarik zincirindeki risklerine nazaran özel yazılımlar, inançlı malzemeler ve yüksek teknoloji eseri aygıtlar ile farklı güvenlik katmanları kullanılmak suretiyle Genel Müdürlüğümüz tarafından geliştirilmekte ve devreye alınmaktadır.
Ülkemizde vergi kayıpları yaşanan bölümlerden birisi olan akaryakıt dalında ise, yıllık 995 milyar TL mertebesindeki akaryakıt satışlarında yöntemsiz fiş ve fatura düzenlenmesi nedeniyle her yıl milyarlarca lira vergi kaybı oluşmakta ve bu kayıplar her geçen yıl daha da artarak devam etmektedir.
Akaryakıt alımlarında, hâlihazırda yeni kuşak ödeme kaydedici aygıtlara plaka bilgileri elle girilmektedir. Akaryakıt dağıtım şirketleri tarafından ithal edilerek kullandırılan mevcut taşıt tanıma sistemlerinde ise ruhsat bilgileri teyit edilmeden, gerekli plaka doğrulaması sağlanmadan dağıtılan taşıt kimlik üniteleri ile akaryakıt satışları yapılmaktadır. Bu nedenlerle, aslında işletmeye ilişkin olmayan taşıtların aldığı akaryakıtlar yöntemsiz formda masraf gösterilmekte ve bunun sonucu olarak da büyük vergi kayıpları oluşmaktadır.
Akaryakıt satışlarındaki bu tıp adapsız belgelendirmeler, UTTS’nin devreye girmesi ile birlikte, el ile plaka girişinin engellenecek olması sayesinde sona erecek ve vergi kayıplarının önüne geçilecektir.
Akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı iktisat ile faal bir halde gayret edilmesi maksadıyla başlatılan UTTS Projesi kapsamında, bir yıl üzere kısa bir müddette sistemin hazır hale getirilmesi sağlanmıştır. Bu kapsamda, 1500’den fazla yetkilendirilmiş TTB (Taşıt Tanıma Birimi) montaj firması ve 4000’den fazla, bu hususta eğitim almış teknisyen ülke çapında araçlara TTB montajlarına büyük bir süratle devam etmektedir. Bugün itibariyle, sipariş verilen TTB sayısı 1,1 milyon, UTTS’ye kayıtlı akaryakıt istasyon sayısı ise 4.000 düzeyindedir.
UTTS kapsamında Genel Müdürlüğümüz tarafından temin edilen TTB’ler yerli yazılımlarla programlanmaktadır. UTTS kapsamında oluşan tüm datalar Türkiye’de bulunan data merkezlerinde ve yedekli olarak koruma edilmektedir.
UTTS Projesi’nin yürütülmesi için Genel Müdürlüğümüz tarafından 10 Kasım 2023 tarihinde Kamu İhale Kanunu’na uygun halde ve rekabete açık bir ihale gerçekleştirilmiş, kelam konusu ihaleye benzeri teknolojileri geliştiren, gerekli yetkinlikleri haiz ve benzeri iş bitirmesi olan 6 firma istekli olmuş, gerçekleşen ihale süreci sonunda en rekabetçi teklifi veren firma ile gerekli teminatlar alınmak suretiyle kontrat imzalanmıştır.
UTTS projesinde rastgele bir alım garantisi verilmemekte ve projenin tüm finansmanı yüklenici tarafından karşılanmaktadır. UTTS kapsamında üç yerli firma, akaryakıt istasyonu donanımlarının üretimi ve satılabilmesi, sekiz yerli firma ise bunların heyetim ve montajlarının yapılabilmesi için Genel Müdürlüğümüz tarafından yetkilendirilmiş; bu sayede gerek donanım üretim ve satışı, gerekse suram ve montaj alanında rekabetçi bir ortam tesis edilerek bu donanımların temini ve kullanılması sağlanmıştır.
TTB’lerde kullanılan çipler Türkiye Cumhuriyeti pasaport ve kimlik kartı üzere resmî evrakların üretiminde Genel Müdürlüğümüz tarafından yıllardır inançlı bir biçimde kullanılmaktadır.
UTTS kapsamında Hollanda menşeli, NASDAQ Borsasında süreç gören NXP firmasının ürettiği çipler boş olarak satın alınmaktadır. Çiplerin tüm yazılım ve güvenlik ögeleri ise Genel Müdürlüğümüzün bu alandaki bilgi birikimi ve deneyimi ile yerli ve ulusal olarak geliştirilmiştir.
Gerçeği yansıtmayan ve aldatıcı nitelikteki savların bilakis, UTTS teknolojisi %100 inançlı biçimde ve Türk mühendisleri tarafından geliştirilmektedir. Birtakım basın yayın organlarında yer alan argümanların tersine, UTTS’de kullanılan çiplerin üretimi, programlanması yahut ithalatı mevzularında Kanada yahut İsrail menşeli bir firma vazife almamıştır.
”TTB TAKTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ BULUNMUYOR”
Bu vesileyle, 7 Aralık 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Bildirimi Değişikliği kapsamında, akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin TTO (Taşıt Tanıma Okuyucusu) ve öbür donanımları taktırma yükümlülüklerini; ticari taşıt sahiplerinin ise TTB taktırma yükümlülüklerini, 31/1/2025 tarihine kadar “utts.gov.tr” adresinden gerekli müracaat ve kayıt süreçlerini tamamlamak ve en geç 30/4/2025 tarihine kadar montaj süreçlerini yaptırmak suretiyle yerine getirebileceklerini; bu sayede akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin 30/04/2025 tarihine kadar rastgele bir cezai müeyyideyle karşılaşmayacaklarını, vergi mükellefi taşıt sahiplerinin ise tıpkı tarihe kadar akaryakıt harcamalarını masraf olarak göstermeye devam edebileceklerini, mevcut ferdî taşıtlar açısından ise TTB taktırma yükümlülüğü bulunmadığını hatırlamak isteriz.
Genel Müdürlüğümüz, bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da kamuoyunu gerçek ve şeffaf bir formda bilgilendirilmeye devam edecek olup, çeşitli mecralarda gündeme getirilen temelsiz ve niyetli sav ve isnatlarla ilgili olarak yasal yollara başvurmaktan imtina etmeyecektir”.
