CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, “Türkiye ve Dünya Gündemine” ait haftalık kıymetlendirme raporu yayınladı. Raporda, kasım ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) datalarının, “iktidar ve iktisat idaresinin tutarsızlığını gösterdiği” belirtilirken, AK Parti’nin iktidara geldiği vakit Kişisel Tüketici kredisi borçlarının 6,4 milyar TL olduğu fakat Kasım 2024 sonu itibariyle 3,5 trilyon TL’ye ulaştığı kaydedildi. Raporda, Suriye’de Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı muhaliflerin 27 Kasım’da başlattığı atak sonrasında süratle ilerlemesine Şam idaresinin geleceği konusundaki belirsizliklerin artmasına da değinildi.
”İKTİDAR VE İKTİSAT İDARESİNİN TUTARSIZLIĞINI GÖSTERDİ”
Raporda, “Kasım ayı enflasyon sayılarının açıklanmasıyla Orta Vadeli Program’daki (OVP) enflasyon amacı 2 ayda, Merkez Bankası’nın son Enflasyon Raporundaki yılsonu amacı ise 1 ayda boşa çıktı. TÜİK datalarıyla kasımda yıllık yüzde 47,09 olan TÜFE, 12 aylık ortalamada yüzde 60,45 ile yüksekliğini korudu” denilen raporda, şu tabirlere yer verildi:
”2024’ün bitimine sayılı günler kala, 3 Aralık’ta açıklanan kasım ayı enflasyon sayıları, OVP’de yüzde 41,5, Merkez Bankası (MB) Enflasyon Raporunda ise yüzde 44 oranındaki yıl sonu enflasyon maksatlarının tutmayacağını gösterdi. Kasım ayı Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) bilgileri; iktidar ve iktisat idaresinin tutarsızlığını, 3 ay sonrasını bile öngöremediğini, OVP ve MB raporlarındaki hesapların yanlış olduğunu gösterdi.
Kasım datalarıyla milyonlarca memur ve emekliye 2025 başında yapılacak artırım da büyük ölçüde ortaya çıktı. Temmuz-Kasım beş aylık enflasyon farkı yüzde 14,57 olurken, aralıkta sıfır enflasyon gerçekleşse bile en az bu oranda bir artırım yapılması katılaştı. Aralıkta enflasyon yüzde 2-2,5 olursa fark oranı yüzde 16,5-17 olacak.”
”BİREYSEL TÜKETİCİ KREDİSİ, KASIM SONUNDA 3,5 TRİLYON TL’YE ULAŞTI”
AKP’nin iktidara geldiğinde 6,4 milyar TL olan Ferdi Tüketici Kredisi borçlarının, 2024 Kasım sonu prestijiyle 3,5 trilyon TL’ye ulaştığı kaydedilen raporda, “Bireysel Kredi Kartı ve Krediler nedeniyle yasal takibe intikal edenler 2 milyon şahsa, ödenemeyen kart ve krediler 108 milyar TL’ye yükseldi” tabirleri kullanıldı. Raporda, şugörüşlere yer verildi:
“Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) ekim ve kasım aylarına ilişkin aktüel sayılarına nazaran milyonlarca kişi kredi kartı ve tüketici kredisi borç batağında. Ödenemeyen kart borçları ve ferdi ihtiyaç-tüketici kredilerinden ötürü bankaların yasal takip başlattığı borçlu sayısı 2 milyon kişiyi aştı. TBB Risk Merkezi’nin ekim sonu prestijiyle açıkladığı sayılarda, bankaların tahsil edemediği ferdî kredi kartı ve ferdi tüketici kredisi alacakları yüzde 137 artışla 108 milyar liraya ulaştı. Kişisel tüketici-ihtiyaç kredisi ve kredi kartı borcundan ötürü bankaların hukuk ünitelerince yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı ise Ekim ayı sonunda geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 38 yükseldi. Ferdî kredi kartı borcundan ötürü bankaların yasal takip başlattığı kişi sayısı 2024 Ocak-Ekim devrinde 1 milyon 110 bin kişi iken birebir devirde ferdi kredi borcundan ötürü yasal takibe intikal ettirilenler ise 935 bin kişi oldu.
Bankaların tüzel süreç başlattığı 2 milyonu aşkın kişinin yasal takibe alınan borç fiyatında ise geçen yılın Ocak-Ekim devrine nazaran yüzde 137 artış olurken, tasfiye edilecek alacak meblağı 108 milyar TL’ye yükseldi. Ortaya çıkan tablo, kredi borçlarının yeni krediyle, kredi kartı borcunun öteki kredi kartıyla ödenmeye çalışıldığını ve sürecin tıkandığını sergiliyor.”
”SAHADA KARŞILIĞI GÖRÜLMÜYOR”
Suriye’de yaşanan son gelişmelere ait değerlendirmeleri de içeren raporda, “Suriye’de Heyet Tahrir eş Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı ittifakın 27 Kasım’da başlattığı akın sonrası süratle ilerlemesi, Şam idaresinin geleceği konusundaki belirsizlikleri artırdı. İran ve Rusya, Esad’a takviyelerini açıklamalarına karşılık, alanda bu takviyenin karşılığı görülmüyor” denildi. Raporda, şunlar kaydedildi:
”Suriye’de 2020’deki ateşkesten bu yana devam eden çatışmasızlık ortamı ve statüko, İdlib’te ağırlaşan Heyet Tahrir eş Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı terör kümelerinin oluşturduğu muhalif ittifak güçlerinin 27 Kasım’da başlattığı ‘Saldırganlığı Caydırma’ isimli harekat ile bozuldu. Türkiye’nin de ‘terör örgütü’ listesine aldığı HTŞ’nin İdlib’ten Suriye’nin güneyine gerçek başlattığı taarruzlarda Halep iki günde ele geçirilirken, çabucak akabinde ülkenin öbür büyük kenti Hama cihatçı güçlerin denetimine geçti. Cihatçı terör kümelerinin Şam yolundaki son kavşak olan Humus’a girmeleri bekleniyor.
Devlet Başkanı Esad’a bağlı rejim ordusunun ülkenin büyük kentlerini çatışmaya girmeksizin HTŞ’ye bırakarak çekilmesi bir yanıyla karşı taarruz için güç toplama ve topyekun karşı taarruz taktiği olarak nitelendirilebilir. Öbür yanıyla Suriye ordusunun geri çekilmesi 2011’den bu yana süren iç savaşta çok cephede birden savaşmanın yarattığı güç kaybı ve savaşma motivasyonunu kaybetmenin sonucu olarak görülebilir. Rusya’ya kaçtığı argüman edilen Esad Şam’da ortaya çıkarak yaptığı açıklamada, Suriye’yi bölmek ve rejimi değiştirmek isteyen terör örgütlerine en sert karşılığı verecek güçte olduklarını, kısa müddette müttefiklerin de dayanağıyla bunu başaracaklarını söz etmişti.
”TÜRKİYE’NİN RESMİ KARARINA KARŞIN TERÖR ÖRGÜTÜ DEMEMESİ DİKKAT ÇEKİCİ”
Astana Mutabakatının tarafları olan Türkiye, Rusya ve İran ortasındaki temaslar sürerken üç ülkenin Dışişleri Bakanları Katar’ın başşehri Doha’da bir ortaya geldi. İran ve Rusya İdlib’te konuşlu HTŞ’nin başlattığı ataklara Türkiye’nin dayanak ve yol verdiğini öne sürerken, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye’deki süreçte rastgele bir dış takviye ya da müdahalenin kelam konusu olmadığını savundu. Buna karşılık Türkiye dayanaklı Suriye Ulusal Ordusu’nun (SMO) omurgasını YPG’nin oluşturduğu SDG denetimindeki Tel Rıfat’ı kuşatarak ele geçirmesi, akabinde Münbiç’e yönelmesi, HTŞ hücumlarıyla eş vakitli Fırat’ın batısında Kürt güçlerinin denetimindeki yerleşimlerin gaye alındığını gösteriyor.
İktidar Suriye’deki gelişmelere müdahil olmadığını savunurken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye’nin resmi kararına karşın HTŞ’ye terör örgütü dememesi dikkat alımlı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, muhaliflerin (HTŞ) amacının İdlib, Hama ve Humus’un akabinde Şam olduğunu belirterek, ‘Tabii temennimiz kazasız, belasız formda Suriye’deki bu yürüyüş devam etsin” demesi iktidarın HTŞ’ye dayanağı olarak görülebilir.”
